جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی یک روش عمل پرکاربرد است که به منظور بهبود کیفیت زندگی بیمارانی انجام می شود که از درد و محدودیت حرکتی ناشی از مشکلات زانو رنج می برند. این عمل معمولا به افرادی توصیه می شود که به بیماری هایی مانند آرتروز مبتلا هستند و سایر روش های درمانی نتوانسته به بهبود وضعیت و شرایط آن ها کمک کنند. طی این جراحی مفصل آسیب دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می شود که می تواند به طور قابل توجهی درد را کاهش دهد و حرکت را بهبود بخشد. با این حال موفقیت این عمل به عوامل متعددی از جمله مهارت جراح زانو ، نوع جراحی و مراقبت های بعد از عمل بستگی دارد. آگاهی از عوارض ، مدت زمان بهبودی و نکات مهم بعد از عمل نیز برای بیماران اهمیت زیادی دارد. این جراحی می تواند کیفیت زندگی افراد را به طرز چشمگیری بهبود ببخشد.
جراحی تعویض مفصل زانو چیست ؟
عمل ارتروپلاستی یا تعویض مفصل زانو زمانی انجام می شود که قسمت های استخوانی تشکیل دهنده مفصل از بین می روند و با ایمپلنت های مصنوعی تعویض می شوند. می توان گفت استفاده از این فرایند ، برای تسکین درد زانو و خشکی ناشی از آرتروز بهترین راهکار است. اکثر کسانیکه تحت جراحی مفصل زانو قرار می گیرند ، از آرتروز پیشرفته زانو رنج می برند که باعث شده غضروف از بین رفته و سطح زانو دچار فرورفتگی ، سائیدگی و کج شدگی شوند. همین مسئله باعث درد ، خشکی ، لقی و تغییر در توازن بدن می شود. همچنین عمل آرتروپلاستی ، به درد کسانی می خورد که بخاطر آسیب یا مسئله دیگری مفصل زانوی ضعیفی دارند.
ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است ؟
عمل تعویض مفصل زانو یکی از روش های موثر برای درمان درد و محدودیت حرکتی ناشی از آرتروز و آسیب های زانو به شمار می‌آ ید. این عمل شامل برداشتن زانو آسیب دیده و جایگزینی آن با پروتزی مصنوعی است. با وجود موفقیت های بالای این عمل ، خطرات و عوارضی نیز وجود دارد. از جمله خطرات احتمالی عفونت در محل جراحی است که می تواند به درمان های بیشتری نیاز داشته باشد. همچنین،لخته های خون در وریدهای پا یا ترومبوز ورید عمقی یکی دیگر از عوارض جدی این عمل است. مشکلات مربوط به بیهوشی مانند واکنش های نامطلوب به داروها ، نیز باید در نظر گرفته شوند.
علاوه بر این آسیب به عروق و اعصاب در حین عمل ممکن است رخ دهد. در برخی موارد اگر پروتز به درستی در محل خود قرار نگیرد نیاز به عمل مجدد ممکن است احساس شود. همچنین برخی بیماران ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل زانو درد ان ها کاهش پیدا نکند و به درمان های اضافی نیاز داشته باشند. در نتیجه انتخاب این عمل باید با دقت و تحت نظر پزشک متخصص زانو انجام شود.
جایگزین عمل تعویض مفصل زانو
عمل تعویض مفصل زانو یا ارتروپلاستی زانو معمولا آخرین گزینه درمانی برای بیمارانی است که از درد شدید و محدودیت حرکتی ناشی از آرتروز یا آسیب های زانو رنج می برند. با این حال چندین روش جایگزین وجود دارد که می تواند به مدیریت مشکلات زانو کمک کند.
درمان های غیرجراحی
یکی از این روش ها فیزیوتراپی است که با ارائه برنامه های تقویتی و حرکتی ، به بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد زانو کمک می کند. همچنین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند درد و التهاب را کاهش دهند. تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک نیز یکی دیگر از گزینه ها است که می تواند به تسکین درد و بهبود عملکرد زانو کمک کند.
عمل‌های جراحی کم تهاجمی
آرتروسکوپی زانو یک روش کم تهاجمی است که شامل استفاده از یک دوربین کوچک و ابزار جراحی از طریق برش های کوچک است. این روش می تواند برای پاکسازی زانو ترمیم غضروف آسیب دیده یا درمان مشکلات مینیسک استفاده شود. همچنین در عمل تعویض جزئی زانو ، فقط قسمتی از مفصل آسیب دیده تعویض می شود و ناحیه سالم زانو حفظ می گردد.
روش های پیشرفته
درمان های بیولوژیک از جمله استفاده از سلول های بنیادی و فاکتورهای رشد ، می توانند به ترمیم بافت های آسیب دیده زانو کمک کنند. پیوند غضروف نیز می تواند به بازسازی غضروف آسیب دیده کمک کند. این روش ها به بیماران این امکان را می دهند که کیفیت زندگی بهتری داشته باشند و در برخی موارد، از جراحی تعویض مفصل زانو جلوگیری کنند.
تجربه بیماران تعویض مفصل زانو
انواع جراحی تعویض مفصل زانو
عمل تعویض مفصل زانو به عنوان یک روش موثر برای درمان درد و محدودیت حرکتی ناشی از آرتروز و آسیب های زانو شناخته می شود. این نوع جراحی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
- تعویض کامل مفصل زانو (Total Knee Replacement) : در این روش کل مفصل زانو با یک پروتز مصنوعی جایگزین می شود. این پروتز شامل دو قسمت اصلی است: قسمت بالایی که به استخوان ران متصل می شود و قسمت پایینی که به استخوان ساق پا متصل می شود. این نوع جراحی معمولا برای بیمارانی که از آرتروز شدید رنج می برند و چندین ناحیه زانو دچار آسیب شده اند ، انجام می شود.
- تعویض جزئی مفصل زانو (Partial Knee Replacement) : در این روش فقط بخشی از مفصل زانو که آسیب دیده است ، تعویض می شود. این نوع جراحی اغلب برای بیمارانی که تنها در یک ناحیه زانو دچار مشکل هستند ، مناسب است. تعویض جزئی مفصل زانو می تواند زمان بهبودی کمتری داشته باشد و نیاز به بستری شدن کمتری دارد.
- تعویض زانو به روش رباتیک (Robotic-assisted Knee Replacement) : این روش از فناوری رباتیک برای دقت بیشتر در جراحی استفاده می کند. ربات ها به جراح کمک می کنند تا پروتز را به صورت دقیق تر و با تراز بهتری در زانو قرار دهد. این نوع عمل دقت بالاتری در تعیین اندازه و شکل پروتز دارد.
- جراحی بازسازی زانو (Knee Resurfacing) : این روش از جراحی تعویض مفصل زانو مشابه تعویض جزئی است اما در آن تنها سطح مفصل زانو پوشانده می شود و استخوان های زیرین حفظ می شوند. این نوع عمل اغلب برای بیماران جوان تر که هنوز به تعویض کامل زانو نیاز ندارند ، مناسب است.
چه زمانی توصیه به جراحی تعویض مفصل زانو می شود ؟
آرتروپلاستی زانو معمولا زمانی توصیه می شود که دیگر روش های درمانی نتوانند به بهبود وضعیت بیمار کمک کنند. در ادامه به شرایط و نشانه هایی که ممکن است نیاز به عمل تعویض مفصل زانو را ایجاب کند، اشاره می شود:
- زمانی که درد زانو به قدری شدید باشد که فعالیت های روزمره مانند راه رفتن ، نشستن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و با مصرف مسکن ها تسکین نیابد.
- اگر بیمار به دلیل درد یا سفتی نتواند زانو را به طور کامل خم یا راست کند یا فعالیت های روزمره برای او دشوار باشد.
- در مراحل پیشرفته آرتروز به ویژه آرتروز تخریب کننده یا استئوآرتریت تغییرات قابل توجهی در ساختار زانو مشاهده می شود که معمولاً در تصاویر رادیولوژی نیز دیده می شود.
- اگر درد و محدودیت حرکتی به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد ، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است گزینه مناسبی باشد.
- زمانی که روش های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی ، داروهای ضدالتهابی ، تزریق‌های کورتیکواستروئید یا اسید هیالورونیک و تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن و افزایش فعالیت به اندازه کافی موثر و کمک کننده نباشند.
- در صورت وجود آسیب های جدی به زانو مانند پارگی مینیسک یا آسیب به رباط ها که با جراحی های دیگر قابل درمان نیستند ، عمل تعویض زانو ممکن است توصیه شود.
عکس تعویض مفصل زانو
آیا می توان جراحی تعویض مفصل زانو را به تعویق انداخت؟
عمل تعویض مفصل زانو معمولا به عنوان آخرین گزینه درمانی برای بیماران مبتلا به آرتروز شدید زانو یا آسیب های جدی در نظر گرفته می شود. در برخی موارد می توان این جراحی زانو را به تعویق انداخت ، به ویژه اگر علائم بیمار قابل کنترل باشد و کیفیت زندگی او تحت تاثیر قرار نگیرد. در قدم اول روش های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی ، تجویز داروهای مسکن و تغییرات در سبک زندگی می توانند به بهبود وضعیت مفصل زانو و کاهش درد کمک کنند. با این حال اگر درد و محدودیت های حرکتی به حدی باشد که فعالیت های روزمره را تحت تاثیر قرار دهد ، تأخیر در جراحی ممکن است به نفع بیمار نباشد. لذا مشاوره با پزشک متخصص و ارزیابی دقیق وضعیت مفصل زانو برای تصمیم گیری صحیح بسیار مهم است. این تصمیم باید بر اساس نیازها و شرایط خاص بیمار گرفته شود.
فیلم عمل تعویض مفصل زانو
مزایای جراحی تعویض مفصل زانو
- یکی از اصلی ترین مزایای عمل تعویض مفصل زانو کاهش یا از بین رفتن درد مزمن زانو است که ناشی از آرتروز یا آسیب های دیگر است.
- بیماران معمولا بعد از جراحی آرتروپلاستی زانو توانایی بهتری در انجام فعالیت های روزمره ، مانند راه رفتن ، بالا رفتن از پله ها و نشستن و برخاستن پیدا می کنند.
- با کاهش درد و بهبود عملکرد زانوها ، کیفیت زندگی بیماران به طور کلی افزایش پیدا می کند و آن ها قادر به انجام فعالیت های مورد علاقه خود خواهند بود.
- جراحی تعویض مفصل زانو می تواند دامنه حرکتی را بهبود بخشد و به بیماران کمک کند تا حرکات طبیعی تر و راحت تری داشته باشند.
- پروتزهای زانو معمولا بسیار مستحکم و پایدار هستند و می توانند به مدت طولانی کار کنند.
- با بهبود توانایی حرکت ، بیماران می توانند فعالیت های ورزشی بیشتری انجام دهند که به کنترل وزن کمک می کند.
- با کاهش درد و بهبود عملکرد زانوها بعد از عمل رتروپلاستی ، نیاز به مصرف مداوم داروهای مسکن کاهش پیدا می کند.
آمادگی برای عمل تعویض مفصل زانو
- ملاقات با جراح ارتوپد برای بررسی شرایط مفصل زانو و تأیید نیاز به عمل جراحی. این ملاقات شامل ارزیابی وضعیت پزشکی کلی بیمار و مشاوره در مورد خطرات و مزایای عمل تعویض مفصل زانو است.
- انجام آزمایشات خون ، تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI و سایر آزمایش های لازم برای ارزیابی سلامت عمومی و وضعیت مفصل زانو.
- مشاوره با فیزیوتراپیست برای تهیه برنامه تمرینی قبل و بعد از عمل ارتروپلاستی که شامل تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی است.
- تصمیم گیری برای داشتن سبک زندگی سالم‌تر از جمله کاهش وزن در صورت لزوم ترک سیگار و افزایش فعالیت بدنی به میزان ممکن قبل از جراحی.
- دریافت اطلاعات کافی درباره روند جراحی تعویض مفصل زانو و مراحل بعد از آن ، شامل دوران بهبودی و فیزیوتراپی ، برای کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس.
- آماده سازی محیط خانه برای راحتی بعد از عمل ارتروپلاستی از جمله قرار دادن وسایل در دسترس و ایجاد فضای مناسب برای حرکت با عصا یا واکر.
- رعایت دستورالعمل‌های پزشک در مورد مصرف داروها ، ناشتایی قبل از جراحی و هرگونه داروی خاصی که ممکن است نیاز باشد قطع شود.
مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو
به توصیه بهترین جراح تعویض مفصل زانو در تهران ، تا چند هفته پس از عمل ممکن است نیاز باشد از عصای زیر بغل یا واکر استفاده کنید ؛ پس ، قبل از عمل آن ها را آماده کنید. برای بازگشت شما به منزل و انجام کارهای روزانه ، مثل دستشویی رفتن و غیره حتما یک نفر همراهتان باشد. برای راحتی و امنیت بیشتر در خانه ، طی دوره بهبودی کارهای زیر را انجام دهید:
- ایجاد فضای نشیمن در طبقه همکف زیرا بالا رفتن از پله های سخت است.
- نصب نرده یا دستگیره ایمنی در حمام و دستشویی
- نصب دستگیره های ایمنی در راه پله
- تهیه صندلی ثابت با بالشتک و پشتی محکم و زیرپایی برای بالا نگهداشتن پاها
- تهیه توالت فرنگی بلند دسته دار
- تهیه صندلی یا چهار پایه ثابت برای حمام
- جمع کردن قالی ها و سیم های شل و رها
عمل تعویض مفصل زانو چقدر طول می کشد ؟
طبق گفته های بهتران جراح ارتوپدی در تهران ، پروسه جراحی تعویض کامل مفصل زانو ، بین 60 تا 90 دقیقه طول می کشد ولی برای ماندن در اتاق عمل تا دو ساعت زمان متصور شوید. اکثر بیماران یکی دو شب پس از عمل ، در بیمارستان بستری می شوند. بعضی از بیماران بعد از عمل می توانند به خانه بروند.
چقدر طول می کشد بعد از جراحی تعویض مفصل زانو بتوانم راه بروم؟
اکثر بیماران طی دو یا سه روز پس از عمل مفصل زانو ، با استفاده از عصا ، واکر یا عصای زیربغل روی می آورند. روز به روز دفعات راه رفتن بیشتر می شود. بیماران معمولاً طی سه تا شش هفته بعد از عمل ، می توانند رانندگی کنند و سایر فعالیت ها را تا شش هفته یا زودتر از سر بگیرند. بهبودی و بازگشت کامل سلامتی و تحرک ممکن است تا چهار ماه یا بیشتر طول بکشد. گرچه ، در موارد بسیاری پیش آمده بیمار یک ماه پس از جراحی ، تحرک بیشتری نسبت به تعویض مفصل زانو داشته است.
هزینه جراحی تعویض مفصل زانو در تهران
یکی از دغدغه های بیماران پیش از عمل تعویض مفصل زانو ، هزینه های آن است چون عمل زانو اجتناب ناپذیر است و بخاطر درد و ناراحتی بیمار نمی تواند آن را به تعویق بیندازد. هزینه عمل مفصل زانو ، با توجه به فاکتورهای مختلف متغیر است. عوامل دخیل در این مورد ، شامل مهارت پزشک ، مفصل مصنوعی ، نوع بیمارستان و غیره می شود. البته بیماران می توانند از بعضی بیمه های تکمیلی استفاده کنند. سخن آخر اینکه برای برآورد هزینه های جراحی بهتر است پزشک شما را حضوری در تهران معاینه کند و بعد مشخص می شود که به چه صورت خواهد بود.
