زانو یکی از بزرگترین و پیچیده ترین مفصل های بدن است. شکستگی مفصل زانو باعث درد ، ورم و کاهش تحرک می شود. جراحی و گچ گرفتن از روش های درمانی برای رفع این مشکل هستند. این عارضه آسیبی است که باعث صدمه به استخوان کشکک در مفصل می شود. حدود 1% از شکستگی های مربوط به بدن انسان ، مربوط به کشکک و مفصل می شود. شکستگی مفصل زانو ممکن است بخاطر ضربه مستقیم به آن ناحیه باشد یا بخاطر پیچ خوردگی. کسیکه دچار شکستگی کشکک شده ، معمولاً درد و مشکل در تحرک پا دارد. قصد داریم در این مقاله به توضیح علائم این عارضه ، علل و روش های درمان آن بپردازیم. اگر احتمال دارد مفصل زانو دچار شکستگی شده باشد ، می توانید تحت نظر دکتر علیرضا عسکری در تهران اقدام به درمان کنید.
علت شکستگی مفصل زانو
شکستگی کشکک از جمله آسیب هایی است که در اثر ضربه به زانو بوجود می آید. علت های رایج آن عبارتند از:
- روی زانو افتادن مخصوصاً در سطوح سفت مثل بتن
- ورزش هایی که در آن احتمال برخورد مستقیم توپ ، راکت ، چوب و غیره به پا هست
- تصادفات رانندگی که در آن زانو به داشبورد برخورد می کند
- جراحت های ناشی از اسلحه
- انقباضات ناگهانی یا کشیدگی ماهیچه های چهارسر
علائم شکستگی مفصل زانو
علائم شکستگی کشکک زانو عبارتند از:
- درد در اطراف و خود زانو
- کبودی
- تورم شدید (حتی با شکستگی کم هم ایجاد می شود)
- عدم توانایی در خم کردن یا صاف کردن زانو یا صاف نگه داشتن آن
- عدم تحمل وزن ، ایستادن یا راه رفتن
- تغییر شکل ظاهر زانو بخصوص در شکستگی های شدید
- برجستگی استخوان بطوریکه از روی پوست تشخیص داده شود ، البته درصورتیکه شکستگی مفصل زانو از نوع باز باشد
چه بخش هایی تحت تاثیر شکستگی زانو هستند؟
قسمت های مختلف مفصل زانو تحت تاثیر شکستگی قرار می گیرند که عبارتند از شکستگی فمور ، پاتلا ، تیبیا و فیبولا که هر یک را در ادامه توضیح می دهیم.
شکستگی استخوان فمور : استخوان فمور در بالای زانو قرار گرفته و از استخوان باسن تا زانو کشیده می شود. این شکستگی بیشتر در افراد مسن رایج تر است بعلاوه بر اثر وقوع حادثه نیز در جوانان اتفاق می افتد. هنگام وقوع این حادثه فرد ، درد شدیدی حس می کند و نمی تواند فشار به زانو بیاورد یا وزن خود راروی این عضو بیاندازد. ضمن اینکه تغییر شکل می دهد و ممکن است کج شود یا نسبت به پای دیگر کوتاه تر بنظر برسد.
شکستگی استخوان پاتلا : استخوان پاتلا یا کشکک زانو در پایین و جلوی این اندام قرار گرفته است. این استخوان نسبت به ضربه و آسیب حساسیت دارد و شکستگی در این ناحیه بسیار جدی است بطوریکه فرد نمی تواند پای خود را موقع حرکت دادن خم کند و درد شدید ، ورم و کبودی دارد.
شکستگی استخوان تیبیا : استخوان تیبیا یا درشت نی یا ساق در پایین زانو قرار دارد و با درد شدید ، ناتوانی در راه رفتن و حرکت کردن ، بی ثباتی همراه است. شکستگی در این بخش پا بر اثر برخورد با شدت بالا مثل تصادف اتفاق می افتد.
شکستگی استخوان فیبولا : این استخوان که در ناحیه پایین زانو در کنار استخوان تیبیا یا درشت نی قرار دارد و از آن نازک تر است. این اندام بر اثر ضربه شدید در ورزش ، به قسمت خارجی پا آسیب می بیند. اکثر شکستگی های این ناحیه با پارگی رباط های صلیبی یا شکستگی تیبیا همراه است.
انواع شکستگی های مفصل زانو
شکستگی پایدار کشکک زانو : در این نوع شکستگی بخش های شکسته در جای خود می ماند. ممکن است همانجا متصل باشد یا ممکن است یکی دو میلی متر از هم جدا شوند. جوش خوردن شکستگی مفصل زانو معمولاً بدون جراحی است و خوب می شود. درصورتیکه تشخیص پزشکتان در تهران یا سایر شهرها این باشد که نیاز به جراحی ندارید و زانو را با آتل یا زانوبندهای مخصوص و یا گچ می بندند تا بی حرکت بماند.
جابجا شدگی کشکک شکسته : در این نوع شکستگی تکه های استخوان شکسته از جای اصلی خود جابجا شده و درست سر جای خود قرار نمی گیرد. اکثراً در این نوع شکستگی این قسمت ها را باید جراحی کرد تا شکستگی مفصل زانو بهبودی یابد و در نتیجه زانوی شما کارکرد خود را بازیابد.
شکستگی عرضی کشکک زانو : در این نوع شکستگی کشکک زانو به دو قسمت تقسیم می شود. این نوع شکستگی ها اکثراً با جراحی درمان می یابد. البته چند نوع تکنیک جراحی باید روی آنها صورت بگیرد تا به نتیجه رسیده و این آسیب ها را درمان کند. بنا بر تصمیم بهترین جراح زانو در تهران یا سایر شهرها تکنیک مناسب برایتان مشخص می شود.
شکستگی خرد شده : در این نوع شکستگی مفصل زانو شما از چند جا دچار شکستگی شده است. این نوع شکستگی می تواند پایدار یا ناپایدار باشد. درصورتیکه شکستگی خردشدگی ناپایدار باشد بخاطر ریز بودن برخی از استخوان ها و عدم امکان ترمیم مجدد ، آن ها را طی جراحی برمی دارند.
شکستگی باز کشکک زانو : در این نوع شکستگی مفصل زانو پوست روی استخوانتان شکافته می شود. ممکن است تکه های استخوان از داخل پوست نفوذ کرده باشد یا شی خارجی باعث شکاف پوشت شده باشد. شکستگی باز نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک و یک جراحی برای ضدعفونی کردن زخم دارد. شکستگی های باز بیشتر در معرض عفونت قرار دارند پس اقدامات درمانی فوری در این نوع شکستگی ها بسیار حائز اهمیت است. جراحتان تصمیم می گیرد که کدام اقدام درمانی مناسب شکستگیتان است.
آیا با کشکک زانوی شکسته می توان راه رفت ؟
اکثر اوقات شکستگی کشکک زانو توانایی راه رفتن را از شما می گیرد. اگر فکر می کنید می توانید راه بروید ولی همچنان درد دارید بهتر است تا زمان تشخیص حرکت نکنید. بمحض تشخیص و شروع درمان شکستگی مفصل زانو از آتل یا زانو بند مخصوص یا گچ برایتان استفاده می شود. در تهران و سایر شهرها جراح ارتوپدتان به شما می گوید که چقدر می توانید زانویتان را خم کنید. اوایل نباید زانویتان را زیاد باز و بسته کنید ولی به مرور زمان جراحتان اجازه این کار را به شما می دهد.
درمان شکستگی مفصل زانو
معاینه : درمان شکستگی کشکک زانو به نوع استخوانتان بستگی دارد. پزشکتان ابتدا زانویتان را معاینه کرده و علائم خونریزی داخل مفصلی را بررسی می کند. برای درمان خونریزی داخل مفصلی شاید نیاز باشد ابتدا مقداری از خون را تخلیه کند. سپس برای تشخیص نوع شکستگی از آن عکس برداری می کند. اگر شکستگی مفصل زانو پایدار باشد احتمالاً استخوانتان بدون عمل درمان شود.
جراحی : اگر بخش هایی از استخوانتان جابجا شده باشد باید با جراحی مفصل زانو آن ها را سر جای خود بازگرداند. تکه استخوان هایی که خیلی از هم جدا شده باشند را طول می کشد سر جای خود برگرداند. جراح می تواند با استفاده از از پیچ ، سوزن و پلاک یا سیم خورده های استخوان را به هم متصل کند. اگر خرده های استخوانتان خیلی ریز باشند ، احتمالاً جراح آن ها را بر می دارد. شاید نیاز باشد دوباره تاندون هایتان را به استخوانتان متصل کنند. اگر متقاضی درمان شکستگی زانو هستید می توانید تحت نظر جناب آقای دکتر علیرضا عسکری از بهترین جراحان تهران اقدام کنید.
استراحت : برای ثابت ماندن و بی حرکتی بعد از شکستگی مفصل زانو ، طی دوره درمان با گچ ، آتل یا زانوبند به خانه می روید. پزشکتان به شما می گوید که تا چه حد تحمل وزن دارید و تا چه میزان می توانید زانویتان را خم کنید. پزشکتان برایتان داروهای مسکن تجویز می کند.
توانبخشی : فیزیوتراپی برای بازیابی حرکت رانویتان خیلی اهمیت دارد. این آسیب می تواند موجب خشکی و ضعف ماهیچه هایتان شود و باید مثل پیش از جراحت زانو تمرین و بازآموزی کنید. پزشکتان احتمالاً فیزیوتراپی برایتان تجویز کند و بیشتر روی تقویت ، کشش و تمرین ها ی حرکتی تمرکز داشته باشد.
مراقبت های لازم طی درمان شکستگی مفصل زانو
برای تسریع درمان و بازیابی تحرک به نکات زیر توجه کنید:
- سیگار کشیدن ممنوع
- پرهیز از فعالیت های شدید بدنی
- استفاده از مکمل و ویتامین D
- انجام فیزیوتراپی و تمرین های آن طبق تجویز پزشک
شکستگی مفصل زانو چقدر طول می کشد تا بهبود یابد؟
پروسه درمان شکستگی زانو متغیر است و به شدت شکستگیتان و اینکه آن را قبلاً جراحی کردید با نه بستگی دارد. اکثر افراد حدود شش هفته طول می کشد تا احساس بهبود کنند و طی سه تا شش ماه می توانند فعالیت های عادی خود را از سر بگیرند. برخی از افراد از علائم بلندمدت درد و خشکی شاکی بوده و بعضی دیگر همچنان از زانوبند استفاده می کنند.
طبق توصیه اکثر پزشکان در تهران و شهرهای دیگر تا مدتی از بالا رفتن پله ، نیمه نشستن ، زانو زدن و سایر فعالیت هایی که به آن ناحیه فشار می آورد پرهیز کنید. اکثراً طی دوره درمان و باوجود بی حرکتی زانو می توانید راه بروید.
چه موقع باید با پزشکتان تماس بگیرید ؟
کسیکه دچار آسیب دیدگی زانو شده باید از یخ و داروهای مسکن استفاده کند. اگر درد زانو بعد از شکستگی کاهش نیافت و بدتر شد باید به پزشکتان در تهران و دیگر شهرها مراجعه کنید.
همچنین اگر دارای این علائم هستید به پزشک مراجعه کنید:
- نمی توانید بار وزنی روی زانویتان را تحمل کنید
- متوجه تورم شدید
- دچار گر گرفتگی شدید یا همزمان هم احساس سرما می کنید و هم احساس گرما یا در نواحی اطراف زانو احساس قرمزی یا داغی می کنید.
عوارض شکستگی کشکک زانو
عوارض شکستگی مفصل زانو می توانند شامل موارد زیر باشند:
- شکستگی مفصل زانو معمولاً با درد شدید همراه است ، که ممکن است به طور مداوم یا با حرکت زانو شدید شود.
- منطقه مجاور کشکک زانو ممکن است بطور قابل توجهی متورم و قرمز شود.
- شکستگی کشکک زانو می تواند منجر به محدودیت حرکت در زانو شود ، به خصوص اگر کشکک را نمی توان به طور صحیح تثبیت کرد.
- اگر شکستگی مفصل زانو درمان نشود یا درمان به موقع انجام نشود ، ممکن است باعث نقص عملکرد زانو و کاهش توانایی حرکتی شود.
- شکستگی مفصل می تواند ریسک عفونت را افزایش دهد ، به ویژه اگر پوست مجاور زخم باشد یا درمان به موقع انجام نشود.
- شکستگی کشکک زانو ممکن است باعث خونریزی داخلی شود که می تواند به افزایش تورم و درد منجر شود.
به هر حال ، درمان مناسب و مراقبت صحیح می تواند بهبودی را تسریع کند و عوارض را کاهش دهد. در صورت مشاهده هر گونه علامت یا عوارض ناشی از شکستگی ، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
فیزیوتراپی شکستگی کشکک زانو
فیزیوتراپی یک جزء مهم از درمان شکستگی مفصل زانو است که به بازسازی و بهبودی عملکرد زانو کمک می کند. این نوع درمان ممکن است به صورت مرحله ای و با توجه به وضعیت هر فرد متغیر باشد ، اما به طور کلی ، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تقویت عضلات : فیزیوتراپی برای تقویت عضلات زانو و اطراف آن انجام می شود. این شامل تمرینات ایزومتریک و ایزوتونیک است که باعث تقویت عضلات می شوند.
- تمرینات انعطاف‌پذیری : تمرینات انعطاف‌پذیری برای بهبود محدودیت حرکت و افزایش انعطاف پذیری در زانو انجام می شود.
- تمرینات تعادل و کنترل حرکت : این تمرینات برای بهبود تعادل و کنترل حرکت در زانو و پیشگام آن انجام می شوند ، که می تواند به جلوگیری از زخم دوباره و کاهش خطر صدمات مجدد کمک کند.
- تمرینات توانبخشی و بازسازی : تمرینات توانبخشی و بازسازی شامل حرکات کنترل شده و تمرینات مختلف است که به تدریج توانایی حرکتی و عملکرد زانو را بهبود می بخشد.
- استفاده از وسایل و تجهیزات کمکی : استفاده از وسایل پزشکی حرکتی می تواند در فیزیوتراپی برای تثبیت و حمایت از زانو مفید باشد.
- آموزش راه های صحیح حرکت : آموزش به فرد نحوه انجام حرکات و فعالیت های روزمره به صورت صحیح و با توجه به وضعیت شکستگی کشکک زانو از دیگر اقدامات مهم در فیزیوتراپی است.
تمرینات فیزیوتراپی باید توسط یک فیزیوتراپیست مجرب و با توجه به وضعیت هر فرد تنظیم شود. این برنامه ها ممکن است بسته به شدت شکستگی مفصل زانو و عمل جراحی ، وضعیت عمومی فرد و عوامل دیگر متغیر باشند.
