سندروم باند ایلیوتیبیال (IT band syndrome) یک بیماری رایج در ناحیه زانو است و اغلب افرادی که ورزش هایی مثل دوچرخه سواری یا دویدن را انجام می دهند بیشتر با این مشکل رو به رو می شوند. اولین اولویت در زمان بروز چنین عارضه ای انجام اقداماتی برای کاهش درد است. آشنایی با علائم این بیماری کمک می کند تا درمان درست برای آن انتخاب شود و مشکل به شکلی اساسی حل شود. باند ایلیوتیبیال که با عنوان IT band نیز شناخته می شود ، یک بافت رشته ای قدرتمند است که در قسمت کنار ران پا قرار گرفته است. این نوار از استخوان ایلیوم در لگن تا بخش جانبی استخوان ساق پا کشیده می شود و وظیفه حمایت از بخش جانبی ران را بر عهده دارد. در صورتی که این نوار سفت و خشک شود ، مشکلاتی از قبیل درد در زانو و لگن را به همراه خواهد داشت.
التهاب یا سندروم باند ایلیوتیبیال مشکلی است که به طور معمول در قسمت خارجی زانو اتفاق می افتد. سفتی و خشکی باند ایلیوتیبیال می تواند باعث ایجاد اصطکاک میان باند ایلیوتیبیال در بخشی که از مفصل زانو عبور می کند ، شود و در نتیجه ایجاد التهاب در قسمت انتهای باند ایلیوتیبیال را به همراه خواهد داشت. نتیجه نهایی ، احساس درد در اطراف مفصل زانو خواهد بود.
علائم سندروم باند ایلیوتیبیال
رایج ترین علائم سندرم باند ایلیوتیبیال دردی است که در بخش جانبی زانو احساس می شود. این درد به خصوص هنگام خم و راست کردن های مکرر زانو احساس می شود. فعالیت هایی از قبیل دوچرخه سواری ، پیاده روی ، دویدن ، بالا رفتن از پله ها می تواند علائم سندروم باند ایلیوتیبیال را تقویت کند. علاوه بر احساس درد ، ممکن است در بخش خارجی زانو صداهایی شنیده شود. البته IT band syndrome گاهی با درد ناشی از مشکل التهاب بورس لگن اشتباه گرفته می شود. به طور کلی در سندروم باند ایلیوتیبیال درد عمدتاً در قسمت زانو احساس می شود و درد لگن خیلی کمتر خواهد بود. همه علائم مربوط به بخش جانبی پا را نباید به این سندرم نسب داد. عصب های منشاء گرفته از بخش تحتانی کمر و نیز عصب های سطحی بخش پایین مفصل زانو توانند باعث ایجاد نشانه های مشابه با این سندرم شوند. با مراجعه به جراح زانو می توانید دقیقاً مشخص کنید که منشاء این درد ها و نشانه هایی که احساس می کنید از چیست.
چه چیزهایی باعث سندروم باند ایلیوتیبیال می شود ؟
به طور کلی ، هر چیزی که باعث سفتی و خشکی باند ایلیوتیبیال شود ، علت بروز این سندرم است . سندرم باند ایلیوتیبیال در مکانیک و ساختار و حرکت پا نقش اساسی دارد و به روش های مختلف باعث سفتی و خشکی باند ایلیوتیبیال می شود.
ضعیف بودن عضلات جانبی بخش لگن ، یکی از دلایل سفت شدن باند ایلیوتیبیال است. بخش جانبی لگن دارای چند عضله است که حرکت دادن و همچنین ایجاد ثبات در لگن در هنگام انجام فعالیت های مختلف ، وظیفه آن ها است. در صورت ضعیف بودن بخش پشتی عضلات جانبی لگن ، عضلات جلویی این ضعف را جبران می کنند و بیشتر از حد نرمال کار کنند. کم کاری عضلات پشتی جانبی لگن و کار بیشتر باند ایلیوتیبیال باعث کشیدگی عضلات جلویی می شود. این کشیدگی بیش از حد و کار دائم باعث سفتی باند ایلیوتیبیال می شود و سایش و نهایتاً التهاب و درد را به همراه خواهد داشت و این همان چیزی که سندرم باند ایلیوتیبیال نامیده می شود.
روش های درمان سندروم باند ایلیوتیبیال
- از بین بردن التهاب ، راحت ترین و ساده ترین راه درمان این عارضه است که با روش هایی از قبیل یخ درمانی انجام می شود. کمپرس یخ را چند بار در روز در فوصل زمانی چند دقیقه ای روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
- روش دیگر کاهش التهاب ، استفاده از دارو های ضد التهاب است. مصرف هر نوع دارو باید تحت نظر پزشک انجام شود.
- استفاده از یک رول نرم ، برای ماساژ روش دیگر درمان باند ایلیوتیبیال محسوب می شود . حدود 30 ثانیه این ماساژ با رول را چند بار در روز انجام دهید.
- برای کشش باند ایلیوتیبیال به صورت ایستاده ابتدا کنار یک دیوار بایستید. پای آسیب دیده را از زمین بردارید ، از پشت پای سالم عبور دهید و به صورت ضربدری آن طرف پای سالم بگذارید. وقتی پاها حالت ضربدری پیدا می کنند ، لگن کمی به سمت دیوار متمایل می شود. در این حالت در بخش خارجی پایی که دچار آسیب دیدگی شده است ، کششی را احساس می کنید. 30 ثانیه در همین حالت بمانید و دوباره به حالت اولیه بازگردید.
همیشه به خاطر داشته باشید که سندرم باند ایلیوتیبیال می تواند یک بیماری مزمن باشد که به مرور زمان ، درمان می شود و ازبین می رود. پیشگیری از بروز تمام عواملی که باعث ایجاد این سندرم می شوند ، می تواند در جلوگیری از بروز این بیماری ، موثر واقع شود.
تمرینات کششی برای درد و سفتی سندرم باند ایلیوتیبیال
برای کاهش درد و سفتی ناشی از سندروم باند ایلیوتیبیال (ITBS) ، انجام تمرینات کششی و تقویتی می تواند مفید باشد. ابتدا ایستاده ، یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید و پای جلویی را به سمت بیرون بچرخانید و بدن را به سمت پای پشتی خم کنید. دست های خود را به دیوار یا یک سطح ثابت بزنید تا تعادل خود را حفظ کنید. این حالت را ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس تغییر جهت دهید.
برای کشش همسترینگ ، روی زمین بنشینید و یک پا را دراز کنید. پای دیگر را خم کرده و کف پا را به داخل ران پای دراز شده فشار دهید. به آرامی به جلو خم شوید و انگشتان پای دراز شده را بگیرید. این کشش را ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید.
برای کشش عضلات چهارسر ران ، ایستاده و یک پا را به سمت عقب خم کنید تا پاشنه پا به سمت باسن بیاید. با یک دست مچ پای خم شده را بگیرید و پا را به سمت بالا بکشید تا کشش در جلوی ران احساس شود. این حالت را ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس پای دیگر را کشش دهید.
برای کشش عضلات باسن و مفصل لگن ، روی زمین بنشینید و یک پا را خم کرده و مچ پا را روی زانوی پای دیگر قرار دهید. زانوی پای بالا را با دست مخالف به سمت زمین فشار دهید تا کشش در ناحیه باسن احساس شود. این حالت را ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس تغییر وضعیت دهید.
همچنین تقویت عضلات خارجی ران و باسن می تواند به بهبود وضعیت ITBS کمک کند. برای این کار ، تمرینات تقویتی مانند اسکوات و لانژ را انجام دهید. انجام این تمرینات به صورت منظم می تواند به کاهش التهاب و درد ناشی از سندرم باند ایلیوتیبیال کمک کند. اگر درد شدید بود یا ادامه داشت ، مشاوره با یک فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص توصیه می شود.
درمان فیزیوتراپی برای سندروم باند ایلیوتیبیال
درمان فیزیوتراپی برای سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS) به کاهش درد پشت زانو ، بهبود حرکت و تقویت عضلات اطراف زانو و ران کمک می کند. این درمان معمولا شامل مراحل مختلفی است که به طور اختصاصی برای هر فرد طراحی می شود. برخی از روش های فیزیوتراپی برای درمان سندروم باند ایلیوتیبیال عبارتند از:
- فیزیوتراپیست معمولا کشش های خاصی برای آزادسازی باند ایلیوتیبیال و عضلات اطراف آن توصیه می کند. این کشش ها می توانند به کاهش سفتی و درد کمک کنند.
- ماساژ درمانی به تسکین تنش عضلانی ، بهبود جریان خون و کاهش التهاب کمک می کند. این تکنیک ها به ویژه برای کاهش درد در ناحیه ران و زانو موثر هستند.
- این روش برای کاهش درد و التهاب به کار می رود. با استفاده از دستگاه های الکتریکی ، سیگنال های درد کاهش یافته و عضلات شل می شوند.
- فیزیوتراپیست تمرینات تقویتی خاصی را برای تقویت عضلات ران ، باسن و زانو معرفی می کند. این تمرینات می توانند به افزایش استحکام عضلات کمک کرده و از فشار اضافی روی باند ایلیوتیبیال جلوگیری کنند.
- فیزیوتراپیست ممکن است به شما تکنیک های صحیح راه رفتن و دویدن را آموزش دهد تا فشار کمتری به باند ایلیوتیبیال وارد شود. اصلاح وضعیت بدن می تواند به پیشگیری از بروز آسیب های بیشتر ناشی از سندروم باند ایلیوتیبیال کمک کند.
- برای کاهش التهاب و درد در مراحل اولیه ، استفاده از سرما در ناحیه آسیب دیده توصیه می شود.
- فیزیوتراپیست ممکن است تمرینات خاصی را برای بهبود تعادل و دامنه حرکتی توصیه کند تا از بازگشت درد و آسیب دیدگی جلوگیری شود.
این درمان ها می توانند در کنار سایر روش های درمانی مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و تغییرات در برنامه ورزشی مؤثر باشند. برای نتیجه بهتر ، مراجعه منظم به فیزیوتراپیست و پیروی از برنامه درمانی توصیه می شود.
