رگ به رگ شدن زانو یا sprain یکی از شایع ترین آسیب های مفصلی است که معمولا در اثر پیچ خوردگی ناگهانی ، ضربه مستقیم یا حرکات غیر طبیعی در حین فعالیت های ورزشی یا حتی راه رفتن ساده ایجاد می شود. به عنوان یک جراح زانو ، بارها با بیمارانی مواجه شده ام که با درد ، تورم و ناپایداری زانو به مطب مراجعه می کنند ، در حالی که نگران آسیب های جدی تری مانند پارگی رباط یا مینیسک هستند. نگرانی شما کاملا طبیعی است ، چون زانو نقش مهمی در حرکت و حفظ تعادل دارد و هرگونه درد یا ناتوانی در این ناحیه می تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. درک تفاوت میان رگ به رگ شدن ساده و آسیب های شدیدتر ، انتخاب روش درمان مناسب و دانستن اینکه چه زمانی باید استراحت کرد یا به پزشک مراجعه نمود ، کلید اصلی برای بهبودی سریع تر و جلوگیری از عوارض بلند مدت است.
علائم رگ به رگ شدن زانو
علائم رگ به رگ شدن زانو معمولا بلافاصله بعد از پیچ خوردگی یا آسیب ناگهانی ظاهر می شوند. این علائم به شدت آسیب و نوع رباط کشیده شده بستگی دارند اما به طور کلی رایج ترین نشانه ها عبارتند از:
- درد ناگهانی در زانو : دردی که بلافاصله بعد از آسیب احساس می شود ، به ویژه هنگام حرکت دادن یا فشار آوردن به زانو.
- تورم زانو : تورم معمولا در چند ساعت اول ایجاد می شود و ممکن است با گرمی و قرمزی همراه باشد.
- کبودی اطراف زانو : ممکن است بعد از یکی دو روز ، تغییر رنگ و کبودی زانو در نواحی اطراف آن ظاهر شود.
- محدود شدن دامنه حرکتی : خم یا صاف کردن زانو ممکن است سخت یا همراه با درد باشد.
- احساس ناپایداری یا لق بودن زانو : برخی افراد احساس می کنند زانو میخواهد خالی کند یا نمی توانند روی آن وزن بگذارند.
- حساسیت به لمس : لمس نواحی خاصی از زانو ممکن است باعث درد یا ناراحتی شدید شود.
- صدا یا حس پارگی در زمان آسیب : در لحظه رگ به رگ شدن یا اسپرین زانو ، برخی افراد صدای تق یا حس کشیدگی ناگهانی را گزارش می دهند.
آیا رگ به رگ شدن زانو خطرناک است؟
رگ به رگ یا اسپرین زانو به طور کلی جزء آسیب های خفیف تا متوسط طبقه بندی می شود و در بیشتر موارد با استراحت ، کمپرس سرد ، بالا نگه داشتن پا و مصرف داروهای ضد التهاب بهبود پیدا می کند. با این حال اگر شدت کشیدگی زیاد باشد یا رباط های اصلی زانو درگیر شوند ، ممکن است بی توجهی به درمان باعث بروز مشکلات جدی تری مانند ناپایداری مزمن زانو ، درد طولانی مدت یا افزایش احتمال آسیب دیدگی های مکرر شود.
همچنین گاهی رگ به رگ شدن با آسیب های دیگری مانند پارگی جزئی رباط یا مینیسک اشتباه گرفته می شود ، بنابراین اگر درد ، تورم یا بی ثباتی زانو بیشتر از چند روز ادامه داشت ، مراجعه به پزشک یا متخصص ارتوپدی ضروری است. در صورت رسیدگی مناسب ، رگ به رگ شدن زانو خطرناک نیست اما نادیده گرفتن آن می تواند عوارض بلند مدتی به همراه داشته باشد.
برای رگ به رگ شدن زانو کمپرس یخ بگذاریم یا گرم؟
در مراحل اولیه رگ به رگ زانو ، استفاده از کمپرس یخ توصیه می شود ، چرا که به کاهش درد ، التهاب و تورم کمک می کند. یخ باعث منقبض شدن رگ های خونی و در نتیجه کاهش جریان خون به ناحیه آسیب دیده می شود که از گسترش تورم جلوگیری می کند. معمولا توصیه می شود یخ را هر دو تا سه ساعت یک بار ، به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی زانو قرار دهید و حتماً بین یخ و پوست یک پارچه نازک بگذارید تا از یخ زدگی پوست جلوگیری شود. پس از گذشت چند روز از رگ به رگ شدن زانو ، زمانی که تورم فروکش کرد و درد حاد کمتر شد ، می توان از کمپرس گرم استفاده کرد تا با افزایش جریان خون ، روند ترمیم بافت ها را تسریع کند و سفتی عضلات اطراف مفصل کاهش یابد. استفاده زود هنگام از گرما ممکن است وضعیت را بدتر کند ، بنابراین تشخیص زمان مناسب برای تغییر از سرما به گرما اهمیت زیادی دارد.
آیا راه رفتن با زانوی رگ به رگ شده مجاز است؟
راه رفتن در شرایطی که اسپرین یا رگ به رگ شدن زانو را تجربه کرده اید ، به شدت آسیب بستگی دارد. اگر آسیب خفیف باشد و فرد درد زیادی نداشته باشد ، راه رفتن آهسته و با احتیاط ممکن است مشکلی ایجاد نکند ، به ویژه اگر از زانوبند حمایتی استفاده شود. اما در مواردی که درد شدید است ، تورم زیاد وجود دارد یا زانو احساس ناپایداری می دهد ، راه رفتن می تواند آسیب را تشدید کند و روند بهبودی را به تأخیر بیندازد. در چنین شرایطی بهتر است استراحت کامل رعایت شود و وزن بدن روی زانوی آسیب دیده قرار نگیرد. استفاده از عصا یا واکر برای کاهش فشار روی زانو در روزهای ابتدایی نیز می تواند کمک کننده باشد. در مجموع در صورت عدم اطمینان از شدت آسیب ، مشورت با پزشک یا فیزیوتراپیست برای تصمیم گیری در مورد ادامه راه رفتن بسیار مهم است.
آیا ماساژ برای رگ به رگ یا اسپرین شدن زانو مفید است؟
ماساژ برای رگ به رگ شدن زانو می تواند مفید باشد اما زمان شروع آن بسیار مهم است. در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول پس از آسیب ، ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده توصیه نمی شود ، زیرا ممکن است التهاب را تشدید کرده و آسیب بیشتری به بافت ها وارد کند. پس از کاهش درد و تورم زانو ، ماساژ زانو ملایم توسط فرد متخصص می تواند به بهبود گردش خون ، کاهش گرفتگی عضلات اطراف و تسریع روند ترمیم بافت ها کمک کند. ماساژ همچنین ممکن است به کاهش خشکی مفصل و افزایش دامنه حرکتی کمک نماید. البته باید از فشار زیاد یا حرکات ناگهانی پرهیز کرد ، زیرا این کار ممکن است به رباط های در حال ترمیم آسیب برساند. در نهایت اگر فرد دچار درد شدید ، کبودی زیاد یا احساس ناپایداری در زانو باشد ، پیش از انجام ماساژ بهتر است با پزشک مشورت شود.
بهترین پماد برای رگ به رگ شدن زانو
برای این عارضه ، پمادهای ضد التهاب و تسکین دهنده درد معمولا بهترین انتخاب هستند. این پمادها با کاهش التهاب ، بهبود گردش خون موضعی و کاهش درد به تسریع روند ترمیم کمک می کنند. در میان آن ها ، چند گزینه پرکاربرد و مؤثر وجود دارد:
- ژل دیکلوفناک : یکی از رایج ترین داروهای موضعی برای درد و التهاب مفاصل و عضلات ناشی از رگ به رگ شدن زانو است و معمولا روزی ۲ تا ۳ بار روی ناحیه آسیب دیده استفاده می شود.
- پماد پیروکسیکام : ضد التهاب غیراستروئیدی که برای دردهای عضلانی ، ضرب دیدگی و رگ به رگ شدن مؤثر است.
- ژل کتوپروفن : تأثیر خوبی در کاهش دردهای مفصلی و التهاب دارد و جذب پوست مناسبی دارد.
- پماد موضعی گیاهی : برای تسکین دردهای خفیف و افزایش گرمای موضعی استفاده می شود ، ولی باید با احتیاط و در مراحل بعدی به کار رود ، نه بلافاصله بعد از آسیب.
قبل از استفاده از هر پماد ، باید مطمئن بود که پوست در محل استفاده سالم است و زخم یا بریدگی ندارد. همچنین در صورت داشتن حساسیت پوستی یا بیماری‌های زمینه ای ، مشورت با پزشک توصیه می شود.
تمرینات ورزشی مناسب بعد از رگ به رگ شدن زانو
بعد از رگ به رگ زانو ، انجام تمرینات ورزشی مناسب به بهبود انعطاف پذیری ، قدرت عضلات اطراف زانو و جلوگیری از خشکی یا ناپایداری کمک می کند. البته این تمرینات باید فقط بعد از کاهش درد و تورم معمولا چند روز تا یک هفته بعد از آسیب و با اجازه پزشک یا فیزیوتراپیست شروع شوند. در ادامه چند تمرین ساده و مؤثر معرفی می شود:
- انقباض ایزومتریک عضله چهارسر ران : روی زمین یا تخت دراز بکشید ، پای آسیب دیده را صاف نگه دارید و عضلات جلوی ران را سفت کنید ، طوری که زانو به زمین فشار داده شود. ۵ ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.
- بالا آوردن مستقیم پا : در حالتی که دراز کشیده اید ، زانوی سالم را خم و کف پا را روی زمین بگذارید. پای آسیب دیده ناشی از رگ به رگ شدن زانو را صاف بالا بیاورید تا حدود ۴۵ درجه ، چند ثانیه نگه دارید و به آرامی پایین بیاورید.
- خم و باز کردن زانو روی دیوار : در حالی که به پشت خوابیده اید ، پاشنه پا را روی دیوار بگذارید و به آرامی زانو را خم و باز کنید تا دامنه حرکتی تان بهبود یابد.
- کشش عضلات همسترینگ : روی زمین بنشینید ، پای سالم را خم کنید و پای آسیب دیده را صاف جلو بگذارید. به آرامی از کمر به جلو خم شوید تا کشش پشت ران را حس کنید. ۱۵ تا ۲۰ ثانیه نگه دارید.
- بالا رفتن از پله به صورت کنترل شده : در مراحل بعدی توان بخشی ، بالا رفتن از پله با کمک نرده به تقویت عضلات ران و بهبود تعادل کمک می کند.
