بیماری ازگود اشلاتر یکی از مشکلات شایع زانو در نوجوانان و جوانان در حال رشد است که معمولا با درد و حساسیت در قسمت جلوی زانو همراه است. این وضعیت زمانی رخ می دهد که تاندون کشکک زانو بیش از حد روی برجستگی استخوان درشت نی کشیده شود و باعث التهاب و درد شود. ورزشکاران نوجوان ، به ویژه کسانی که در ورزش های پرفشار مانند فوتبال ، بسکتبال یا والیبال فعالیت می کنند ، بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند. خوشبختانه ، این بیماری اغلب با مراقبت های غیرجراحی مانند استراحت ، کشش های مناسب ، استفاده از یخ و داروهای ضدالتهاب قابل مدیریت است و اکثر بیماران با گذر زمان و مراقبت درست بهبود می یابند. شناخت علائم و مراجعه به جراح و فوق تخصص زانو در مراحل اولیه ، نقش مهمی در کاهش درد و جلوگیری از آسیب های طولانی مدت دارد.
علائم بیماری ازگود اشلاتر چیست؟
علائم این بیماری معمولا ساده اما مشخص هستند و بیشتر در نوجوانان و جوانان فعال دیده می شوند. مهم ترین علائم عبارتند از:
- درد در جلوی زانو : درد معمولا درست زیر کشکک زانو ، در ناحیه برجستگی استخوان درشت نی احساس می شود و با فعالیت های ورزشی مانند دویدن ، پریدن یا خم و راست کردن زانو تشدید می شود.
- برجستگی استخوانی در زیر کشکک : ممکن است بیماری ازگود اشلاتر یک برجستگی سفت و حساس زیر کشکک زانو دیده یا لمس شود که ناشی از التهاب و رشد بیش از حد استخوان است.
- حساسیت به لمس : لمس ناحیه برجستگی استخوان درشت نی باعث درد و ناراحتی می شود.
- تورم خفیف یا قرمزی : در برخی موارد ، تورم یا قرمزی خفیف در محل برجستگی دیده می شود.
- شدت درد با فعالیت و کاهش درد با استراحت : درد معمولا در زمان استراحت کمتر یا کاملا از بین می رود ، اما با فعالیت های شدید دوباره ظاهر می شود.
علت بیماری ازگود اشلاتر
معمولا به دلیل فشار مکرر و کشش زیاد تاندون کشکک روی برجستگی استخوان درشت نی ، بیماری ازگود اشلاتر ایجاد می شود. در دوران نوجوانی ، زمانی که استخوان ها در حال رشد سریع هستند ، این ناحیه هنوز کاملا محکم و بالغ نشده است. انجام فعالیت های ورزشی پرتحرک مثل دویدن ، پریدن یا تغییر سریع جهت باعث می شود که کشش زیادی روی این قسمت وارد شود و التهاب و درد به وجود آید. به همین دلیل این بیماری بیشتر در نوجوانان ورزشکار دیده می شود و اغلب با پایان یافتن دوره رشد و تکمیل شدن استخوان ها ، علائم آن به مرور کاهش پیدا می کند.
تشخیص بیماری ازگود شلاتر
تشخیص این عارضه بر پایه معاینه بالینی و شرح حال بیمار انجام می شود. پزشک ابتدا در مورد سابقه درد ، فعالیت های ورزشی و زمان شروع علائم سؤال می کند. سپس زانو را معاینه کرده و ناحیه زیر کشکک را از نظر حساسیت ، تورم و برجستگی بررسی می کند. در بیشتر موارد ، این معاینه برای تشخیص بیماری ازگود اشلاتر کافی است ، زیرا علائم و محل درد کاملا مشخص هستند. در صورتی که نیاز به بررسی دقیق تر باشد یا بخواهند وضعیت استخوان را بررسی کنند ، پزشک ممکن است از تصویربرداری ساده با رادیوگرافی (X-ray) استفاده کند تا تغییرات استخوانی در برجستگی درشت نی مشخص شود. MRI یا سایر روش های تصویربرداری معمولا تنها در موارد نادر و برای رد کردن مشکلات دیگر زانو توصیه می شوند.
درمان بیماری ازگود اشلاتر چگونه است؟
درمان این بیماری غیرجراحی و حمایتی است و هدف آن کاهش درد و التهاب و جلوگیری از تشدید مشکل می باشد. استراحت نسبی و کاهش فعالیت های پرتحرک که فشار زیادی به زانو وارد می کنند ، اولین قدم در درمان بیماری ازگود اشلاتر است. استفاده از یخ به طور مرتب روی ناحیه دردناک می تواند تورم و التهاب را کاهش دهد. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی نیز به کاهش درد و التهاب کمک می کنند. انجام حرکات کششی و تقویتی مناسب برای عضلات ران و زانو به بهبود عملکرد زانو و کاهش فشار روی برجستگی استخوان درشت نی کمک می کند. در برخی موارد ، استفاده از زانوبند یا بندهای حمایتی برای کاهش فشار روی تاندون کشکک توصیه می شود. اکثر بیماران با رعایت این روش ها و گذر زمان و تکمیل رشد استخوان ها بهبود می یابند و تنها در موارد نادر که درد شدید یا مزمن باشد ، ممکن است جراحی مطرح شود.
آیا ماساژ به درمان این بیماری کمک می کند؟
ماساژ به تنهایی درمان بیماری ازگود اشلاتر نیست اما می تواند به کاهش برخی علائم کمک کند. ماساژ ملایم نواحی اطراف زانو و عضلات ران ، خصوصاً چهارسر ران می تواند تنش عضلانی را کاهش داده و احساس درد را کمی تسکین دهد. با این حال ، ماساژ مستقیم روی برجستگی استخوان درشت نی که دردناک است معمولا توصیه نمی شود ، زیرا فشار مستقیم می تواند التهاب را تشدید کند. بهترین تأثیر ماساژ زمانی حاصل می شود که همراه با استراحت ، یخ درمانی ، کشش های مناسب و تقویت عضلات انجام شود. به عبارت دیگر ، ماساژ می تواند جزئی از برنامه حمایتی و مراقبتی باشد اما جایگزین استراحت و روش های درمانی اصلی نمی شود.
آیا پیشگیری از بیماری ازگود اشلاتر امکان دارد؟
- تقویت عضلات ران و زانو : عضلات قوی تر ، فشار وارد شده روی تاندون کشکک را کاهش می دهند. انجام تمرین های تقویتی مخصوص عضله چهار سر ران و عضلات پشت ران می تواند از کشش بیش از حد تاندون و التهاب جلوگیری کند.
- کشش منظم قبل و بعد از ورزش : کشش عضلات ران و زانو باعث افزایش انعطاف پذیری می شود و فشار روی برجستگی استخوان درشت نی را کاهش می دهد. انجام کشش کوتاه و آرام قبل و بعد از تمرین ، خطر آسیب و درد را کمتر می کند.
- افزایش تدریجی شدت تمرینات ورزشی : ورزش های شدید و پرتحرک مانند دویدن ، پریدن و فوتبال باید به صورت مرحله ای افزایش یابند. افزایش ناگهانی شدت تمرین ، فشار بیش از حد به زانو وارد کرده و خطر ابتلا به بیماری ازگود اشلاتر را افزایش می دهد.
- استفاده از کفش و تجهیزات مناسب : کفش های استاندارد و مناسب فعالیت ورزشی ، همراه با سطوح مناسب برای دویدن یا تمرین ، به کاهش فشار روی زانو کمک می کنند و از آسیب های ناشی از ضربه و کشش زیاد جلوگیری می کنند.
- استراحت کافی بین جلسات ورزشی : استراحت و بازیابی مناسب به کاهش التهاب و فشار روی زانو کمک می کند. نوجوانان و ورزشکاران باید بین جلسات تمرین فرصت کافی برای ریکاوری داشته باشند تا استخوان ها و تاندون ها فرصت بازسازی پیدا کنند.
علائم بیماری ازگود اشلاتر در چه سنینی بروز پیدا می کند؟
علائم بیماری معمولا در دوران بلوغ و رشد سریع استخوان ها بروز می کنند ، زیرا در این دوره تاندون کشکک زانو بیشتر تحت فشار قرار می گیرد. به طور معمول:
- در پسران بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سال شایع است.
- در دختران معمولاً بین سنین ۸ تا ۱۳ سال مشاهده می شود.
این تفاوت سنی به دلیل تفاوت در زمان شروع و سرعت رشد استخوان ها بین دختران و پسران است. در این سنین ، فعالیت های ورزشی شدید یا پرتحرک ، مانند فوتبال ، بسکتبال یا والیبال ، فشار بیشتری روی برجستگی استخوان درشت نی وارد می کنند و باعث بروز درد و التهاب می شوند.
آیا بیماری ازگود اشلاتر هر دو زانو را درگیر می کند؟
بله ، ازگود اشلاتر می تواند یک یا هر دو زانو را درگیر کند ، اما معمولا یک زانو بیشتر از دیگری آسیب می بیند. در بسیاری از نوجوانان ورزشکار ، فعالیت های ورزشی نامتقارن یا فشار بیشتر روی یک پا باعث می شود که درد و التهاب ابتدا در یک زانو ظاهر شود و زانوی دیگر کمتر تحت تأثیر قرار گیرد. با این حال ، در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران علائم در هر دو زانو دیده می شود.
