از کجا بفهمیم پا پرانتزی هستیم ؟

پای پرانتزی (Genu Varum or bow legs) یکی از عارضه هایی است که نه تنها می تواند بزرگسالان را دچارخود کند بلکه در میان کودکان و نوجوانان نیز شایع است. عارضه دیگر زانوی پرانتزی بوده که در آن ، پاها از قسمت زانو از هم فاصله می گیرند و در مچ پاها به هم نزدیک می شوند متمایل شدن زانوها به بیرون ، علاوه بر بروز مشکلات ریختی ، مشکلاتی را در راه رفتن فرد نیز بوجود می آورد. در ادامه به تفاوت های این عارضه و روش های درمان آن خواهیم پرداخت.

پای پرانتزی به چه دلیل به وجود می آید؟

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث پرانتزی شدن پاها می ‌شود. برخی از مهمترین این عوامل شامل موارد زیر می باشد:

• در مراحل رشد طبیعی یک کودک ، سرعت روند رشد در اعضای مختلف بدن متفاوت است و در حالت عادی ، این تفاوت در سرعت رشد با عث هم تراز بین اعضا میشود ولی در برخی موارد این موضوع به شکلی نرمال پیش نمی رود و در نتیجه باعث بروز ظاهر غیرمعمولی در اندامها خواهد شد.
• راشیتیسم هر چند یک بیماری بسیار نادر است ولی به دلیل ایجاد نرمی در استخوانها می تواند منجر به پرانتزی شدن پاها شود. از اینرو ضروری است موادی مثل کلسیم ، فسفر یا ویتامین D در بدن کافی باشد، تا فرد دچار راشیتیسم نشود.
• بلانت ، بیماری است که برخی کودکان و نوجوانان را درگیر خود کرده و می تواند به پیدایش پای پرانتزی در انها منجر شود. این عارضه با پرانتزی شدن طبیعی زانوها در زمان رشد فرق دارد و به دلیل رشد غیر طبیعی در صفحات بالای استخوان ساق پا ایجاد می شود. پزشک با استفاده از تست های تصویربرداری از روند رشد درشت نی ، این اختلال را شناسایی می کند.
• استئوآرتریت زانو که به دلیل ضربه یا فشار به زانو، و آسیب دیدگی مفصل و غضروف آن بوجود می آید می تواند باعث خمیدگی مفصل زانو به سمت بیرون شده و نهایتاً موجب شکل گیری پرانتزی بودن پاها شود.
• آرتروز یا فرسودگی مفاصل زانو نیز یکی از دلایل رایج بروز فاصله دار بودن پاها در ناحیه زانو در بزرگسالی است که در آن غضروف و استخوان اطراف زانو ساییده و فرسوده می شود و زمانی که این ساییدگی در قسمت داخلی مفصل زانو بیشتر باشد، پاها به شکل پرانتزی ، تغییر شکل می دهند.

تفاوت زانو ضربدری با زانو پرانتزی

پای پرانتزی و زانوی پرانتزی دو عارضه متفاوت هستند که در هر دو مورد استخوان‌ها به صورت قوسی منحرف می‌ شوند ، اما تفاوت اصلی در محل وقوع این انحرافات و علل آن‌هاست.

پای پرانتزی در ناحیه ساق پا ایجاد می‌ شود. در این حالت ، استخوان‌ های ساق به سمت داخل انحراف پیدا کرده و شکلی مشابه حرف “O” یا پرانتز به وجود می‌ آید. علل این عارضه شامل عوامل ژنتیکی است که برخی افراد به صورت ارثی با این وضعیت مواجه می‌ شوند. همچنین کمبود ویتامین D و کلسیم می‌ تواند به ضعف استخوان‌ ها و تغییر شکل آن‌ ها منجر شود. آسیب‌ های قبلی مانند شکستگی‌ ها یا آسیب‌ های دیگر که به درستی درمان نشده‌ اند ، می‌ توانند باعث تغییر شکل پاها و ایجاد پای پرانتزی شوند.

در مقابل ، زانوی پرانتزی به انحراف استخوان‌های زانو و نواحی پایین‌ تر از آن مربوط می‌ شود. در این حالت ، زانو به سمت داخل منحرف شده و شکلی مشابه پای پرانتزی ایجاد می‌ شود، اما با مرکز محوری بیشتر. یکی از علل اصلی زانوی پرانتزی ارث است. همچنین ضعف عضلات چهارسر ران که برای حمایت از زانو و حفظ تراز بدن ضروری هستند ، می‌ تواند باعث انحراف زانو شود. آسیب‌ های مفاصل زانو و بافت‌ های نرم نیز نقش مهمی در تغییر شکل زانو دارند. به ویژه، در صورتی که این آسیب‌ ها به آرتروز منجر شوند ، روند انحراف زانو شدت پیدا می‌ کند. عوامل دیگر مانند مشکلات در استخوان‌های پهلو و کمر که بر تراز بدن تاثیر می‌ گذارند ، نیز می‌توانند باعث بروز این عارضه شوند.

علائم پرانتزی بودن پاها چیست؟

علائم پای پرانتزی هیچگونه دردی را خصوصاً در کودکان به همراه ندارد اما در بزرگسالان به دلیل وارد آمدن فشار زیاد به مفاصل ، در ناحیه زانوها ، درد و ناراحتی تجربه خواهد شد.

پرانتزی بودن پا را چگونه می توان تشخیص داد؟

پزشک با معاینه فیزیکی می تواند پرانتزی بودن پا در کودک را به راحتی تشخیص دهد. پزشک اغلب آزمایش خون تجویز می کند تا بتواند به این طریق به بررسی وجود یا عدم وجود بیماری هایی از قبیل نرمی استخوان بپردازد. در صورت نیاز ، اسکن با اشعه ایکس نیز توصیه می شود.

جراحی در زانوی پرانتزی

زمانی که پاهای شما پرانتزی است و این شکل ظاهری برای شما به شدت ناخوشایند بوده و تاثیر منفی را روی عزت نفس شما بر جای گذاشته و از طرف دیگر باعث می شود که مشکلاتی در خصوص راه رفتن یا نشستن و سایر موارد ، برای شما بوجود آید ، بهترین و منطقی ترین کار این است که به بهترین جراح زانو تهران مراجعه کنید تا ایشان بعد از انجام معاینات لازم ، بهترین تشخیص را در این زمینه بدهد و بتواند با استقاده از اطلاعات به دست آمده از معاینات ، بهترین راه حل درمانی را در اختیار بیمار خود قرار دهد.

آیا عارضه زانوی پرانتزی عوارض شدید را به دنبال دارد؟

در صورت بدون درمان رها شدن پاهای پرانتزی ، مشکلاتی در مفاصل اطراف زانو ، رباط ها و تاندونها بوجود می اید که در پی انها ، درد زانو نیز بوجود خواهد آمد. با بالا رفتن سن ، زانو درد در افراد دارای پاهای پرانتزی شدت پیدا می کند و قسمت داخلی زانو را نیز درگیر می کند و اندازه فشار به حدی می رسد که باعث ساییدگی و بروز آرتروز زانو می شود.

فعالیتهای روزانه در افراد دارای پای پرانتزی

پرانتزی شدن پا ها ، هیچ مداخله یا محدودیتی برای انجام فعالیت روزانه بوجود نمی اورد ولی بهتر است زودتر روند درمان آغاز شود تا دچار زانو درد نشوید.

عارضه پاهای پرانتزی در خانم ها بیشتر است یا آقایان؟

خانم و آقا هر دو گروه هایی هستند که به عارضه پرانتزی بودن پاها دچار میشوند ولی امار مربوط به خانم ها رقم بالاتری را نشان می دهد. به طور کلی می توان گفت که این عارضه مختص گروه یا جنسیت خاصی نبوده و از کودکان گرفته تا بزرگسالان را مورد حمله خود قرار می دهد.

روماتیسم و پای پرانتزی

افرادی که دچار روماتیسم هستند ، از گروه های خظر ابتلا به پای پرانتزی محسوب می شوند. این افراد از داروی کورتون استفاده می کنند و احتمال بروز پوکی استخوان در انها بالا می رود و پوکی استخوان نیز خود می تواند زمینه ساز ابتلا به پرانتزی شدن پاها شود.

بهترین سن برای درمان پای پرانتزی

بهترین سن برای درمان پای پرانتزی بستگی به شدت مشکل و نوع درمان مورد نظر دارد. به طور کلی ، درمان این مشکل در سنین کودکی و نوجوانی ، زمانی که رشد استخوان‌ ها هنوز ادامه دارد ، موثرتر است. در این سنین ، می‌ توان با استفاده از روش‌ هایی مانند بریس یا تمرینات فیزیکی ، وضعیت پا را اصلاح کرد. اما اگر پای پرانتزی در سنین بزرگسالی و پس از اتمام رشد استخوان‌ ها تشخیص داده شود ، درما ن‌های جراحی مانند اصلاح استخوان‌ ها و یا تعویض مفصل ممکن است نیاز باشد. بهترین زمان برای درمان در هر فرد بستگی به شدت مشکل و توصیه پزشک دارد. بنابراین مشاوره با یک جراح ارتوپد یا متخصص برای تعیین بهترین روش درمان بسیار مهم است.

درمان پای پرانتزی چقدر طول میکشد ؟

مدت زمان درمان پای پرانتزی بستگی به شدت مشکل و نوع درمان انتخابی دارد. اگر درمان با استفاده از روش‌ های غیرجراحی مانند بریس یا تمرینات فیزیکی انجام شود ، معمولا چند ماه طول می‌کشد تا تغییرات قابل توجهی مشاهده شود. اما در صورتی که درمان جراحی نیاز باشد ، مانند اصلاح استخوان یا تعویض مفصل ، این پروسه ممکن است از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد. پس از جراحی ، زمان لازم برای بهبودی و بازگشت به فعالیت‌ های عادی می‌تواند حدود 3 تا 6 ماه باشد. در این مدت ، بیمار نیاز به فیزیوتراپی و مراقبت‌ های خاصی خواهد داشت تا حرکت و قدرت طبیعی پا به حالت عادی بازگردد. البته زمان دقیق درمان باید توسط پزشک معالج بر اساس وضعیت خاص هر فرد تعیین شود.